Dawne Podlasie

Działania statutowe

Cele zgodnie ze statutowymi założeniami
1.
Zachowanie i ochrona dziedzictwa kulturowego Podlasia, w tym dziedzictwa materialnego. Stowarzyszenie prowadzi działania służące ratowaniu dziedzictwa materialnego. Członkowie i sympatycy Stowarzyszenia Dawne Podlasie pracują intensywnie
na rzecz ratowania drewnianego dziedzictwa przodków. Stowarzyszenie pozyskuje różne eksponaty, w tym sakralne, do wyposażenia
planowanego muzeum kultury sakralnej i rękodzieła ludowego. Zgodnie z tym założeniem statutowym do skansenu o tej samem nazwie Dawne Podlasie zostały przeniesione i uratowane przed zniszczeniem zabytkowe obiekty: wiejska karczma z połowy XIX wieku, budynek mieszkalno- gospodarczy z 1868 roku, budynek gospodarczy sprzed pierwszej wojny światowej i spichlerz z lat 40. ubiegłego stulecia.


2. Działania służące zachowaniu dziedzictwa duchowego (kultura tradycyjna, specyfika religijna) W prowadzonej działalności przyświeca nam ponadczasowe motto: Śpieszmy się, słuchajmy opowieści ludu, zanim on je zapomni, zanim

będzie się rumienił z ich powodu i zanim jego dziewicza poezja, wstydząc się swej nagości, okryje się zasłoną jak Ewa wypędzona
z raju. (Charles Nodier) Jeszcze mniej trwałe, w porównaniu z drewnianą zabudową, okazało się dziedzictwo duchowe. Wraz odejściem ostatnich strażników pamięci czasów kultury tradycyjnej, ginie bezpowrotnie bogata spuścizna przodków. A i nie bardzo komu jest słuchać i zapisywać te opowieści i z tych oto pobudek wypływają kolejne działania statutowe stowarzyszenia. Podlasie to bardzo cenny obszar pod względem etnograficznym, skarbnica zwyczajów, obrzędów, to mistyka i magia. Przebogata kultura ludowa
kształtowała się tu pod wpływem ścierania się różnych kultur. Na wierzenia pogańskie nałożyły się tradycje chrześcijańskie. Wyraźne widoczne w kulturze tradycyjnej są wpływy wierzeń Słowian Wschodnich, których panteon bóstw, rok obrzędowy i zwyczaje łączyły
w sobie wpływy cywilizacji śródziemnomorskich i bliskowschodnich, w które wtopił się szamanizm koczowniczych plemion azjatyckich. Ogromne bogactwo wierzeń i zwyczajów przedstawiał rok obrzędowy, łącząc wyraźnie dwa kalendarze prastary ludowy
 i chrześcijański liturgiczny. Tradycja wiejska przekształciła na własny użytek chrześcijańskie treści religijne, stwarzając swoisty sposób widzenia tego i tamtego świata. Lud wzbogacił religijne święta o niepowtarzalne, dziś już niemal zapomniane wierzenia i rytuały, nawiązując do zjawisk przyrody i do rolniczego bytu. Z dawien dawna rytm życia mieszkańców wsi wyznaczała przyroda.
Barwnie jawią się tu zwyczaje i obrzędy związane z uroczystościami rodzinnymi, narodzinami, chrztem, zaślubinami i pogrzebami. Ogromną skarbnicą dla lingwistów jest archaiczna gwara, mająca wspólne elementy jeszcze z językiem starocerkiewnosłowiańskim
 i urzędowym Wielkiego Księstwa Litewskiego. Ewenementem jest przebogaty folklor muzyczny i biały śpiew. Kultura tradycyjna, która dzięki długo utrzymującej się w tej części Podlasia gospodarce naturalnej, przechowała ogromne bogactwo dziedzictwa przodków. Upadek jej nastąpił z końcem lat 60. ubiegłego stulecia. Region ten nie był przebadany kompleksowo przez naukowców. Od lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku prowadziłam intensywne badania terenowe indywidualne i ze studentami, których wyniki stale publikowano.


3. Odradzanie dziedzictwa kulinarnego – gromadzenie przepisów tradycyjnych potraw chłopskiej kuchni tego regionu, publikowanie
i popularyzacja praktyczna.


4. Propagowanie ekologicznego stylu życia 


5. Tworzenie i zachowanie dokumentacji fotograficznej Podlasia Ratowanie, – działania w postaci opracowań i publikowania dokumentacji fotograficznej, utrwalającej życie dawnej wsi w obiektywie.


6. Ochrona obszarów cennych przyrodniczo – prowadzona głównie w postaci wykładów 4 i 6 Działania (formy prelekcji) mające na celu promowanie i edukację będą podejmowane dopiero po odbudowie zabytkowej szkoły, aktualnie brak odpowiedniego pomieszczenia.